NIVEA
Lent kent intussen een kleine traditie van inwoners die geïnspireerd door hun eigen medische geschiedenis de pen pakken. Vier jaar geleden bracht Barry van der Rijt een schitterende kunstboek uit waarin hij een kunstenaarsvisie op psychiatrie voor het voetlicht bracht (Exquisite Errors, www.barryvanderrijt.com, zie LL jan 2016). Dit jaar is het Geertje Jeuken-Hermens die een persoonlijke biografie heeft gepubliceerd: “Als leven niet vanzelf gaat” (Uitgeverij Boekscout Soest). Elders in dit blad (rubriek ‘In Beeld’) lezen jullie een uitgebreid portret over haar en wat het is om een bipolaire stoornis en een angststoornis te hebben.
De verhalen van Barry en Geertje lijken op het oog in bijna niets op elkaar. Toch is er een belangrijke overlap en dat is dat beiden duidelijk maken dat de manier waarop buitenstaanders tegen een psychiatrische aandoening aankijken grote impact heeft. En dat maakt het voor de gemiddelde buitenstaander dan weer erg lastig. Enerzijds wordt er terecht begrip en een beetje kennis verlangd over en van psychiatrische aandoeningen. Bijvoorbeeld dat een bipolaire stoornis wat anders is dan afwisselend wat sip en opgewekt zijn. Anderzijds willen “patiënten” in het dagelijks leven gewoon als mens behandeld worden en niet als wandelend ziekte etiket. Hoe moet je je als Lentenaar met (nog) geen aandoening dan verhouden tot mensen met een “diagnose”? Volgens mij is regel 1 dat je gewoon jezelf moet zijn en je de ander behandelt zoals jezelf behandeld zou willen worden. Om je te helpen als je geconfronteerd wordt met iemand die bijvoorbeeld manisch depressief is treedt regel 2 in werking: NIVEA. Nivea staat voor “Niet Invullen Voor Een Ander”. Bijvoorbeeld, niet bij voorbaat denken dat iemand met rust gelaten wil worden, maar gewoon even vragen. En als je er helemaal niks van snapt waarom iemand zich depressief uit dan kun je beter zeggen dat je er niks van begrijpt dan ‘het komt wel goed’. Dat biedt de opening om in gesprek te komen en zo te begrijpen wat er speelt. Geertje Jeuken-Hermens heeft met haar boek een geweldige opening tot dialoog gecreëerd. Daarvoor kan ze niet genoeg bedankt worden en hopelijk maken veel mensen gebruik van deze uitgestoken hand.
Floris van de Laar, huisarts